
Vorige week heeft Barack Obama gedragsexperimenten hartstochtelijk omarmd, “om het Amerikaanse volk beter van dienst te kunnen zijn”. Hij moedigt ministeries aan om gedragswetenschappen overal waar mogelijk te gebruiken en uit te testen. Zijn enthousiasme is gebaseerd op een rapport met resultaten op het gebied van o.a. studieleningen, pensioenen en ziektekostenverzekeringen. Veel bestaand beleid is gebaseerd op het idee dat burgers rationele afwegingen maken, wat ook in Nederlandse setting tot averechts uitpakkende wetswijzigingen en norm-ondermijnende informatiecampagnes (een filmpje dat geweld tegen hulpverleners laat zien) heeft geleid. Met kennis van de voorspelbaar irrationele kanten van de mens zou beter beleid gemaakt kunnen worden.
Mooie recente voorbeelden daarvan te over. De Belastingdienst heeft bijvoorbeeld post-its op de enveloppen geplakt met “Denkt u aan uw aangifte?”, waardoor mensen binnen zeven in plaats van twaalf dagen reageerden. Ook financiële beslissingen worden beïnvloed door kleine veranderingen. Veel studenten vroegen bijvoorbeeld de maximaal toegestane studielening aan. Toen de default in het aanvraagformulier werd veranderd naar een lager bedrag, daalde het percentage maximale leningen van 68 naar 11 procent. Ook het experiment dat deze maand het journaal haalde, waarbij gevangenen voedingssupplementen krijgen in de hoop dat ze daardoor minder agressief worden, is een succesvol voorbeeld. De voedingssupplementen zorgden voor een daling van 34 procent in gerapporteerde geweldsincidenten en worden daarom nu bij een grotere groep uitgetest.
Opvallend aan het Amerikaanse rapport is dat het tweede deel gewijd is aan efficiëntie binnen de overheid. Het meest vertederende voorbeeld dat wordt beschreven is de nudge om dubbelzijdig te printen. Bij een groep werknemers dook er, als ze op “enkelzijdig afdrukken” klikten, een popup-scherm op met “zet mijn standaardinstelling op dubbelzijdig afdrukken”. Daardoor werden er 6% meer printopdrachten dubbelzijdig afgedrukt dan bij de controlegroep.
De winst voor The American People van dit specifieke voorbeeld is misschien bescheiden, maar als deze “experimenteer en behoud het beste” – methode na Obama’s oproep breder wordt toegepast, betekent dat wel degelijk een grote stap voor de mensheid.
26.09.2015
09:32
Beste Eva,
Je mooie stuk zet me wel aan het denken.
Want politici zijn er natuurlijk van overtuigd dat hun eigen wetten rechtvaardig zijn, en zullen die dus zo effectief mogelijk willen implementeren. En dan kunnen gedragswetenschappen daar zeker bij helpen.
De keerzijde hiervan is natuurlijk, dat als een wet, of een bepaald beleid niet goed is, en toch ondersteund wordt door gedragswetenschappen, mensen al snel zullen vinden dat ze door de overheid gemanipuleerd worden.
En dit is waarom ik het geen goed idee vind.
Want als een wet door de meerderheid van mensen als rechtvaardig ervaren wordt, zullen mensen er vanzelf geen probleem mee hebben, en zegt dit ook iets over de kwaliteit van de wet. Een ander kenmerk van een goede wet, is volgens mij ook, hoe lang hij onveranderd blijft.