Nurse_administers_a_vaccine

In april riep De Correspondent op om over te stappen van banken als ING, RABO en ABNAMRO naar de meer idealistische banken. Vooral Triodos en ASN bleken populair, maar al snel kwam commentaar dat Triodos-bank investeert in homeopathie – en dat is voor veel mensen ook niet acceptabel. Dat homeopathie niet werkt is ondertussen wel duidelijk, dus wil je ook geen bank die daarin investeert. Maar welke bank dan wel?

Wetenschapsjournalist Hidde Boersma formuleerde dit dilemma op twitter erg mooi: “waarom is idealisme zo vaak omgeven met (…) anti-wetenschappelijke kwak?” De combinatie van idealisme en onwetenschappelijke denkbeelden zie ik echter niet alleen terugkomen bij idealistische banken, maar ook op andere vlakken. Bijvoorbeeld ouderschap, een onderwerp waar ik me wel mee bezig hou sinds ik zelf moeder ben.

Natuurlijk ouderschap
In de opvattingen over ouderschap is mij een duidelijke tweedeling opgevallen. Er zijn ouders die blind de commercie volgen en helemaal los gaan op de 9-maanden-beurs: de nieuwste trends in babykleding, een kinderwagen met spijkerstof, fotoshoots van je baby in een mandje met veren, ergonomische flesjes tegen darmkrampjes, de nieuwste babykamers – allemaal écht een must als je een goede ouder wilt zijn. Aan de andere kant heb je ouders die dat vreselijk vinden. Zij kopen tweedehands kleding, houten babyspeelgoed dat lang meegaat en knappen oude meubeltjes op voor in de babykamer. Vaak dragen zij hun kinderen in een draagdoek en geven lang borstvoeding; zogenaamd ‘natural parenting’.

Er is natuurlijk veel tussen consumeren en natural parenting, al neig ik zelf eerder in de richting van de tweede stroming. Maar ik struikel over een aantal punten: het zijn bijvoorbeeld vaak deze ouders die die hun kinderen niet laten vaccineren. Dat was bijvoorbeeld goed zichtbaar op de Puur en Hechtbeurs, waar ook een lezing van een anti-vaccinatiedame geprogrammeerd stond. Of op een markt in de bibliotheek in Groningen, met informatie over opvoeden, spelen, lezen, tandenpoetsen, wasbare luiers en draagdoeken, waar ook een stand was met het vreselijke boek Vaccin Vrij. Niet vaccineren is gevaarlijk voor de gezondheid van je eigen en andermans kinderen, en dat vaccinaties autisme zouden veroorzaken is inmiddels echt onomstotelijk ontkracht. Het lijkt dat ‘natuurlijk’ en ‘niet-vaccineren’ bij elkaar horen, terwijl dat helemaal niet nodig is.

Biologisch eten
Ook voeding is een onderwerp met twee extremen in opvattingen. Je kunt je kind natuurlijk voeden met potjes, babykoekjes, supersapjes, rijstesnacks en andere producten met ‘stoffen die goed zijn voor de ontwikkeling van je kindje’ – zoals de fabrikant zegt. Of je kiest de andere kant en kookt alleen maar vers en biologisch voor je kindje. Echter, zo werd een aantal jaar geleden aangetoond, biologisch eten is niet gezonder dan gewoon vers eten. Wellicht íets duurzamer, maar daar betaal je dan ook flink meer voor. De realistische, niet enorm rijke ouders, die meestal vers koken voor hun kind (en zichzelf), maar heus ook wel eens een potje opentrekken of een pizza opwarmen? Zijn die niet idealistisch genoeg?

Ook binnen de aanhangers van biologische eten is de ‘anti-wetenschappelijke kwak’ sterk vertegenwoordigd. Een moeder bij een workshop ‘biologisch koken’, verkondigde zonder een spier te vertrekken eten voor haar kind écht niet in de magnetron op te warmen, vanwege de gevaren van straling. Ik ben maar niet met haar in discussie gegaan, maar ook dit is natuurlijk onzin. En, winkelen bij biologische supermarktketen Ekoplaza kan een wetenschappelijk bewuste consument ook niet meer. Ekoplaza verkoopt veel homeopathische producten en plaatst er in hun tijdschrift grote advertenties voor. En dan is er nog de issue van gen-tech: volgens gezondheidsbewuste idealisten is het levensgevaarlijk — maar het onderzoek waaruit dat zou blijken bleek gebaseerd op gebakken lucht.

Lang leve het Ecomodernisme!
Kortom, het lijkt erop dat idealisme, oog voor een betere wereld, gezond en vers eten en niet blind de commercie volgen regelmatig overlapt met anti-wetenschappelijke onzin. Waarom zijn aanhangers van ‘natural parenting’ vaak anti-vaccinatie? Waarom gebruiken bio-eters ook homeopathie en zijn ze grotendeels anti-gentech? En waarom word je verguisd door de fanatieke borstvoedingslobby als je zegt dat er heus wel wat goeds uit de fabrieken van FrieslandCampina of Nutricia komt?

Kortom: waarom kan geloof in wetenschap, innovatie en techniek niet samengaan met een niet-commercieel, idealistisch en duurzaam denkbeeld? Gelukkig zijn er meer mensen die zo denken – zij hebben zich verenigd in een stroming die het Ecomodernisme (of Bright Green Environmentalism) heet, waarin nanotechnologie, biotechnologie, ontwikkeling van high-tech toepassingen aan de ene kant en idealisme, hart voor de natuur en duurzaamheid hand-in-hand gaan.

-          voor idealisme, maar ook voor innovatie
-          voor natuurlijk en niet-commercieel ouderschap, maar wel gewoon je kind vaccineren
-          voor gezond eten, maar gekocht in winkels zonder homeopathie in de schappen
-          voor een bank zonder zakkenvullers, maar ook graag eentje die homeopathie niet steunt
-          voor een duurzame voedselproductie, maar dat kan best in combinatie met gentech
-          voor borstvoeding, maar niet tegen flesvoeding

Wie doet er mee?

Met dank aan Hidde Boersma voor de inspiratie.