‘We moeten autorijden met Google Glass nu al verbieden’
Verschenen in Columns en Opinie, Focus, Volkskrant

Nieuwe technologie heeft vaak neveneffecten die we vooraf maar moeilijk kunnen inschatten. Maar soms liggen ze er gewoon heel dik bovenop. Zo kun je nu al zien aankomen dat gebruik van een Google Glass in het verkeer door afleiding tot gevaarlijke situaties zal leiden, net zoals het gebruik van mobiele telefoon. Daarom zouden we gebruik van dit gadget op de weg al op voorhand moeten verbieden. Enkele Amerikaanse staten lopen hiermee voorop en het is te hopen dat deze niet bezwijken onder de druk van de lobby van Google.
Gevaarlijk spelletje
Innovaties moet je in het begin van hun ontwikkeling eigenlijk niet aan banden leggen, want er is ruimte nodig om te kunnen ontdekken wat er allemaal mee mogelijk is. Maar als we met Google Glass op de weg gaan experimenteren spelen we een gevaarlijk spelletje.
We vergeten nogal eens hoeveel aandacht deelnemen aan het verkeer van ons eist. Autorijden en fietsen worden met een beetje ervaring al gauw automatische handelingen waar we niet meer over na hoeven te denken en waar we best iets naast kunnen doen, zoals het voeren van een gesprek of luisteren naar de radio. Dat gaat goed zolang er niets aan de hand is.
Kritieke situaties
En daar zit de adder onder het gras. Want kritieke situaties, zoals een plotseling remmende auto voor ons of een overstekende hond, zien we meestal niet van tevoren aankomen. Maar we moeten er wel klaar voor zijn om erop te reageren. We moeten dus eigenlijk capaciteit overhouden om te kunnen inspelen op gevaarlijke situaties, maar omdat deze niet zo heel vaak voorkomen zijn we snel geneigd die capaciteit ergens anders voor te gebruiken.
Daarbij zijn we ook nog eens niet zo best in het inschatten hoe goed we nog rijden als we ergens anders door in beslag worden genomen, blijkt uit onderzoek van het Liberty Mutual Research Institute in Massachusetts. In deze studie legden veertig personen in een auto een testparcours af met de opdracht om een aantal handelingen te verrichten op een mobiele telefoon, zowel handsfree als niet handsfree. Hun rijprestatie werd gemeten met testapparatuur in het voertuig en vergeleken met wat zij zelf rapporteerden over hun rijgedrag. De gemeten rijprestatie ging achteruit als gevolg van het gebruik van de mobiele telefoon maar deze achteruitgang werd door de bestuurders enorm onderschat of juist overschat.
Ongevallen door afleiding
Afleiding door een taak die niet aan autorijden gerelateerd is blijkt een rol te spelen in zo’n 22 procent van auto-ongevallen. Onderzoekers van Virginia Tech Transportation Institute kwamen tot deze conclusie op basis van de gegevens over ongevallen, bijna-ongevallen en afleiding van de bestuurder uit een zogenoemde Naturalistic Driving Test. Gedurende deze proef reden 100 autobestuurders 18 maanden rond in een geïnstrumenteerde auto die hun rijgedrag, de gebeurtenissen onderweg en de toestand van de bestuurder tot in detail vastlegde.
De laatste jaren is er steeds meer potentiële afleiding van de rijtaak bijgekomen in de vorm van navigatiesystemen en mobiele telefoons. Als we schermpjes aflezen of een bestemming of telefoonnummer intoetsen dan kijken we niet naar de weg. Dan gaan we slingeren en reageren we trager op wat er op de weg gebeurt. Daarbij zijn we met onze gedachten niet bij het autorijden waardoor ons cognitieve systeem niet meer volledig beschikbaar voor het nemen van beslissingen. Dat geldt ook voor het voeren van een telefoongesprek met een handsfree telefoon.
Informatie
Hoewel er nog geen specifiek onderzoek is gedaan naar de effecten van de Google Glass kun je er vergif op innemen dat deze in de lijn liggen van de effecten van het gebruik van mobiele telefoons. Google claimt echter dat Glass juist zou bijdragen aan een betere waarneming van de omgeving, en het daarmee voorkomen van ongevallen. Het bedrijf heeft een punt als het gaat om bijvoorbeeld informatie over glad wegdek of een file die nog niet zichtbaar is vanuit de auto. Maar we kunnen nu eenmaal zelf beslissen welke informatie we willen zien. De beurskoersen misschien of nieuwsberichten over de onrust in de Oekraïne. Die voeren onze gedachten ver van waar we eigenlijk mee bezig zouden moeten zijn: autorijden of fietsen.
Omdat Google Glass nu nog niet op grote schaal op de markt is, is nu een goed moment om deelname aan het verkeer ermee alvast te verbieden. Dat lijkt rigide maar we kunnen nu eenmaal niet allemaal op elk moment juist inschatten welke mate van afleiding we er nog bij kunnen hebben. Daarvoor moeten we in bescherming genomen worden, wat Google ook beweert.
09.05.2014
20:27
Beste Harald,
Natuurlijk zijn er altijd mensen die bang zijn voor nieuwe technologie. En de mens heeft inderdaad een groot vermogen om zichzelf aan te passen aan nieuwe omstandigheden. Maar zijn wij nog de baas over technologie, zoals dat 100 jaar geleden was, of beginnen we er zo langzamerhand slaaf van te worden? De situatie met betrekking tot technologie is volgens mij nu toch heel anders dan 100 jaar geleden.
Hoeveel technologie heeft een mens nodig om gelukkig te zijn? En hoeveel technologie heeft een mens tegenwoordig nodig om productief te zijn? Zit er volgens jouw geen spanningsveld tussen die twee?
(Leuk dat je weer commentaar levert trouwens!)
07.05.2014
09:04
Eind 19e eeuw. Een paar mensen hebben een monsterlijk voertuig ontwikkeld, dat zich over rails verplaatst en een snelheid van maar liefst 40 km/uur haalt!!! De trein, de trein.
Nu zoeven we gerust met een 10-voudige snelheid door het land.
In Engeland werd, ten tijde van de eerste auto’s, verordonneerd dat elke auto voorafgegaan moest worden door iemand met een rode vlag, om aan te duiden dat er een groot gevaar naderde. Dat was mogelijk omdat die auto’s toch niet zo hard konden rijden.
Nu weten we niet anders dan dat we moeten opletten in de stad, op de straat.
Zo zijn er in de loop van de tijd nog meer ontwikkelingen geweest die, ten tijde van hun ontstaan, gezien werden als ‘gevaarlijk’ en ‘in te perken’, ‘voorzien van waarschuwingen’.
De laatste decennia behoren zaken als televisies, Walkmans, MP3-spelers, mobiele telefoons tot deze categorie.
Regelgeving die daaromheen is ontstaan, heeft mensen er nooit van weerhouden te zondigen tegen die regels. Getuige het gebruik op ‘de verkeerde plek’ van deze apparatuur.
Het menselijk brein is een zeer flexibel orgaan, dat zich aanpast aan de omstandigheden. Als er iets nieuws is om rekening mee te houden, dan kost dat even tijd, maar het brein past zich aan.
Evolutie helpt daarbij ook: dat wat niet aangepast genoeg blijkt, verdwijnt vanzelf.
Wij willen graag tegen dit principe ingaan, door allerlei schijnzekerheden in te bouwen, zoals het verbieden van een ontwikkeling zoals Google Glass. Ik denk dat het beter is om dingen te regelen rondom aansprakelijkheid, zodat duidelijk wordt wie de consequenties draagt van fouten in wat wij algemeen aanvaardbaar vinden. Dat is beter dan het ‘verbieden’.
29.04.2014
19:24
Een tijdje geleden, reed ik met iemand mee, die tegen 140 km/hr op de snelweg opeens actief begon te prutsen met zijn smartphone. Toen ik hem vroeg of hij soms levensmoe was, reageerde hij daar verbaasd op, want het ging toch goed? En dat terwijl hij duidelijk net iets te laat remde toen de auto dit voor ons ook deed.
Voor dit soort mensen, die enorme haast hebben terwijl hun leven nergens heen gaat, zijn er inderdaad wetten nodig, die mede weggebruikers beschermen.
Maar er is meer.
Zo zijn er vele ondernemers, die de stelling hebben: wat winstgevend is, is rechtvaardig. Ook dit soort mensen laten zich alleen in ethische zin door de wet beperken, en een werknemer zou tegen dit soort mensen beschermd moeten worden. Want als een werknemer meer productief (en dus meer winstgevend) is met een Google Glass dan zonder, zullen zij in de gunst vallen bij dit soort ondernemers, en zal het al snel een eis van die ondernemer worden.
In de sport waarderen wij mensen om hun sportieve prestaties, en willen we tot nu toe geen doping. Misschien zijn wij op het punt gekomen, waarop wij dit ook moeten gaan toepassen op de werkvloer en de openbare ruimte, en Google Glass tot een ‘unethical device’ moeten verklaren.
Want nu is het Google Glass, maar over 10 jaar zijn het wellicht verschillende implantaten in je hersenen, zodat je nóg productiever kan zijn.