‘Als het wielrenspektakel een handje wordt geholpen door gendoping, is dat dan erg?’
Verschenen in Columns en Opinie, Focus, Volkskrant

Het was dit jaar de Tour van Chris Froome. Maar natuurlijk ook die van ‘Bau & Lau’. En toch ook weer die van Mart, die met zijn Avondetappe met doping-overdosis minstens evenveel fans en critici op de been wist te krijgen als met zijn Noorse truien tijdens het schaatsseizoen.
Zondaars als ‘Boogie’ waren niet meer welkom bij Mart. Maar het onderwerp kwam wel iedere avond aan de orde. Zinsnedes als ‘vraagtekens zetten bij (…)’, ‘schoon of niet’ en ‘twijfelen aan’ vlogen meerdere malen over tafel. Factchecker was sidekick en ex-wielrenner Thijs Zonneveld, die uit eigen ervaring kon vertellen over eigenaardigheden in het peloton. Was hij het nou, die IGF-1 – het nieuwe wondermiddel – ter sprake bracht?
Heeft u het ook gehoord, van IGF-1? Het schijnt next-generation EPO te zijn. Een lichaamseigen eiwit dat spiergroei bevordert. Het is een van de eerste vormen van gendoping.
Twee soorten gendoping
EPO als prestatiebevorderend middel is verleden tijd. Het is inmiddels gemakkelijk op te sporen, en misschien eigenlijk ook niet zo goed voor het lichaam op de lange termijn. En dus zijn wielrenners op zoek naar iets wat minder langetermijnschade oplevert. Gendoping, dus.
Er zijn twee manieren om aan gendoping te doen. De eerste behelst het toedienen van extra genen via virussen. De virussen positioneren de genen vervolgens in het DNA van de wielrenner, die daarmee extra kopieën van bestaande genen in zijn DNA krijgt. Nadelen van deze methode: ze is vrij ingewikkeld en het effect is langdurig, want de genen gaan niet meer weg uit het lichaam. Wat dat betreft past de andere vorm van gendoping beter bij topsporters: genen worden vrij in de spiercellen van sporters gespoten, en worden dus ook na bepaalde tijd afgevoerd uit het lichaam.
Gecontroleerde doping
Het is niet gezegd dat het peloton schaamteloos overstapt van de ene verboden drug op de andere. De kenners bij Mart aan tafel beweerden dat de cultuur nu echt aan het veranderen is. Veel anderen zijn sceptisch, en sommigen wagen zich zelfs aan een totaal andere aanpak. ‘Gecontroleerde doping is beter en leuker dan elke prestatie met argwaan bekijken,’ schreef columnist Malou van Hintum vorige week op Volkskrant.nl. Aannemende dat gecontroleerde doping mogelijk zou zijn, heeft ook Van Hintum moeite met het leggen van een grens. Wat haar betreft ligt die bij gezondheidsschade voor de sporters. EPO nee, gendoping nee.
Hoogleraar Toine Pieters ging in zijn boek ‘Supergenen en turbosporters nog verder. Naast de Olympische Spelen en de Paralympicsm bepleit hij, moet er een soort Cyborglympics komen. Een competitie voor ‘opgevoerde’ en kunstmatig versterkte atleten. Met goud voor de beste sporter, maar ook voor de innovatiefste wetenschapper.
Hoe graag de wielerliefhebbers het ook zouden willen, de tijd van boterhammen-met-pindakaas is voorbij. En dat is niet erg; zelfs de meest fervente wielerfan houdt van de Tour vanwege het spektakel. Maakt het dan uit of dat spektakel een handje geholpen wordt? Nu gendoping nog niet op grote schaal wordt ingezet, is er de kans om beide kampen te verenigen. Gendoping werkt waarschijnlijk alleen als het aansluit bij het al aanwezige genenpakket in de wielrenner. Dichter bij zijn natuurlijke aanleg kun je niet komen. En als de wielersport nu inzet op gendoping , heeft men zelfs de kans om deze gecontroleerd in te voeren.
08.08.2013
10:58
Het invoeren van cyborglympics zal de problemen niet oplossen. binnen de dan ontstane non-cyborg league.
Ik zou zeggen: legalize it. Veel tijd en inspanning nu gestoken in het eeuwig-durende kat en muis spel rond ontduiking en toezicht wordt bespaard en kan in nuttiger zaken gestoken worden.
04.08.2013
15:26
Sport is goed voor je!
Topsport is zeker niet goed voor je!
Allerlei evenementen waarmee topsport gepromoot worden zijn per definitie discriminerend: alleen de eerste plaats telt. Daarbij is het ‘goed zijn van sport’ allang losgelaten in de rat-race naar de eerste plek.
Gen-doping is daarbij alleen maar de volgende stap.
Maar ja, er is geld te verdienen. En als de bedragen daarbij het voorstellingsvermogen van de gemiddelde jan-in-de-straat ver overstijgen, is het einde zoek.
Als datzelfde geld gestoken zou worden in hoe-heet-het-ook-weer breedtesport. Dan zouden honderdduizenden, wellicht miljoenen mensen kunnen gaan sporten op een nivo dat goed voor ze is.
Maar ja, dáár is geen geld mee te verdienen…
28.07.2013
11:13
Sport is geweldig, het inspireert mensen en zorgt ook voor spektakel.
Maar het is ook belangrijk om sport niet al te serieus te nemen, of er je eigen waardigheid als mens mee te verliezen. Uiteindelijk is het maar een spelletje.
En dus, als men (gen)doping gebruikt bij het wielrenspektakel, dan is dat inderdaad erg. Want die manier van sporten, is volgens mij geen goed voorbeeld voor onze kinderen.