97% consensus binnen de wetenschap: mens warmt de aarde op!

De aarde wordt warmer. Daar is iedereen het inmiddels wel over eens, maar is de mens verantwoordelijk voor deze hittegolf? In de media en de politiek wordt, wanneer het onderwerp zich even boven crisisnieuws weet uit te worstelen, fel over de vraag gediscussieerd. Je hebt voor- en je hebt tegenstanders, die beide een podium krijgen om hun standpunten uiteen te zetten. Wat de oorzaak is van dit versterkte broeikaseffect lijkt een onderwerp open voor interpretatie. Dat wil zeggen: buiten de wetenschap. Het is bijna niet te geloven in hoeverre de publieke opinie en de wetenschappelijke consensus over dit onderwerp verschilt.

Uit een recent gehouden peiling onder 1500 Amerikaanse volwassenen blijkt dat 67% van de ondervraagden ervan overtuigd is dat de aarde opwarmt, maar dat slechts 42% denkt dat dit de mens aan te rekenen valt. Ook denken de ondervraagden dat ongeveer de helft van de wetenschappers het erover eens is dat deze opwarming onze eigen schuld is. Dat zegt het publiek, maar wat zeggen de wetenschappers zelf? In een artikel van afgelopen mei analyseren Amerikaanse, Australische en Canadese wetenschappers bijna 12.000 samenvattingen van wetenschappelijke artikelen verschenen tussen 1991 en 2011 met als onderwerpen global climate change of global warming. De artikelen met een mening over de oorzaken voor de temperatuurstijgingen gaven in 97% van de gevallen menselijke invloed de schuld. Zeven-en-negentig procent! Er is wetenschappelijke consensus, mogen we wel stellen, en niet zo’n klein beetje ook.

Er gaapt een enorm gat tussen de mening van de bevolking en de wetenschap zelf; niet alleen over de oorzaken van opwarming van de aarde, maar ook over hoe de wetenschap daarover denkt. Volgens de auteurs van het artikel speelt de energielobby hierin een grote, frustrerende rol, door campagnes te voeren waarin de kwestie als wetenschappelijk debat wordt gepresenteerd en niet als feit. Vervolgens pikt de media deze campagnes op en versterkt in veel gevallen het gevoel van open discussie, door het beginsel van hoor en wederhoor. Wanneer klimaatverandering in het nieuws komt, zullen er altijd een voor- en tegenstander aan het woord komen. Dat de tegenstander uit een minuscule wetenschappelijke pool is geplukt, wordt er zelden bij verteld.

Dat is een groot probleem. Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat wanneer mensen weet hebben van de wetenschappelijke consensus, ze eerder voor maatregelen zijn die de opwarming van de aarde tegen moeten gaan. Denk hierbij aan het beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Juist door de vermeende meningsverschillen binnen de wetenschap, liggen dergelijke maatregelen politiek gevoelig, met weinig daadkracht tot gevolg. De auteurs roepen daarom iedereen op om de 97% zoveel mogelijk te verspreiden. Hier dragen ze zelf aan bij door hun artikel bewust open te publiceren, zodat iedereen het gratis kan lezen. Ook hebben ze een webpagina gelanceerd: The Consensus Project.

Gek genoeg heeft deze vreemde discrepantie tussen wetenschappelijke consensus en publieke opinie voor mij toch nog een zoete nasmaak. Mensen vertrouwen wetenschappelijke uitkomsten, maar ze moeten ze wel kunnen weten. Daar speel ik graag een rol in. De eerste woorden die je leest op webpagina van The Consensus Project vatten het prachtig samen: the debate is over.