Het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) presenteerde deze week een verslag over het klimaatrapport uit 2007 van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) waaruit bleek dat de aarde opwarmt als gevolg van menselijk handelen. Waarom een rapport over een rapport? Omdat het IPCC bomvol fouten zou staan. Maar het gebrek aan aandacht in de pers voor het PBL rapport onderstreept het non-nieuws gehalte: de conclusies van het IPCC blijken gedegen, het mag allemaal alleen wel wat zorgvuldiger. Betekent dat dan dat we nu echt werk gaan maken van het klimaat? Waarschijnlijk niet.
Twijfel zaaien
Zo’n drie jaar geleden beleefde het onderwerp klimaatverandering een ongekende populariteit. Na het zien van “An Incovenient Truth” van Al Gore, kon je zonder goed fatsoen niet langs de kant blijven staan. Met z’n allen op de praalwagen, verandering moest er komen. Al Gore en het IPCC verdienden de Nobelprijs voor de Vrede, en aan klimaatverandering zou een einde worden gemaakt. Niet lang daarna ontstonden er haarscheurtjes in ‘de beweging’ toen niet alle beweringen en dramatische foto’s in de PowerPoint van Al Gore z’n oorsprong bleken te vinden in klimaatverandering.
Door deze domme actie zagen de klimaatsceptici hun kans schoon en was de weg vrij om een welbekende tactiek toe te passen. Om iets tegen te spreken hoef je helemaal niets te bewijzen, twijfel zaaien is genoeg; twijfel rond de onafhankelijkheid van de hoofdpersonen en hun bewijs. Net zoals het de rooklobby decennia lang is gelukt om het gevaar van roken te bagatelliseren, is diezelfde strategie ook nu uiterst succesvol gebleken.
Fout op fout
Een hoogte- dan wel dieptepunt (dat ligt eraan hoe je er tegen aan kijkt) in deze soapserie werd in November bereikt met het ontvreemden van een collectie e-mails van klimaatonderzoekers van de Universiteit van East-Anglia in Engeland. Uit die berichten zou onomstotelijk blijken dat klimaatwetenschappers data hadden vervalst; klimaatverandering was een hoax! Uiteindelijk bleken de gepubliceerde ‘oneliners’ niet meer dan uit z’n verband gerukte botte opmerkingen van over het algemeen vakkundige wetenschappers, wat in de afgelopen week officieel door twee onafhankelijke onderzoeken is bevestigd.
Nog geen twee maanden na ‘e-mail-gate’ bleken er fouten in het IPCC rapport te staan. Niet alleen zouden alle gletsjers in de Himalaya rond 2035 zijn gesmolten (waarvoor ze in een voor onmogelijk gehouden recordtempo zouden moeten smelten), ook zou Nederland voor 55% onder de zeespiegel liggen. Ook dat laatste klopte niet; 26% van Nederland ligt onder de zeespiegel, 55% slaat op het percentage Nederland dat kans maakt onder te lopen door de grote rivieren en de zee tesamen. Die onzorgvuldigheid over Nederland lieten we ons niet op de kop zitten en dus stelde Diederik Samson van de PvdA voor dat er een onafhankelijk onderzoek door het PBL moest komen naar de conclusies van het IPCC. En zo geschiedde. Beetje pijnlijk werd het, toen bleek dat het PBL zelf de verkeerde data over Nederland aan het IPCC had doorgespeeld.
Rapport der rapporten
Maar deze week verscheen dan toch het PBL verslag, en zo werd duidelijk dat er verder niet veel mis is met het IPCC rapport van 2007. Er werd nog een kleine fout gevonden, zo zouden niet 75 tot 250 miljoen Afrikanen bedreigd worden door watertekort rond 2020 maar 90 tot 220 miljoen; een ‘verwaarloosbaar’ verschil. Ook vindt het PBL het IPCC nogal zwaar op de hand. Zo zijn de enkele mogelijke positieve gevolgen van klimaatverandering uit de uiteindelijke samenvatting gelaten. En ook vindt het PBL dat het IPCC veel te makkelijk generaliseert, wat volgens het IPCC soms onvermijdelijk is door gebrek aan data.
Niettemin heeft Nederland gesproken en de conclusie is dat het IPCC de bal in de kruising schiet wat betreft de verandering van het klimaat. Toch zal er in Augustus nog een rapport verschijnen, deze keer opgesteld door een VN commissie geleid door onze eigen Robbert Dijkgraaf. Ook daar zullen naast adviezen van meer openheid en zorgvuldigheid niet veel opzienbarende feiten aan het licht komen (anders was dat al wel gelekt). Dat komt niet omdat alle wetenschappers in de wereld in het zelfde team spelen, dat komt omdat de klimaatwetenschap een gedegen veld is. Dagelijks zijn wetenschappers overal ter wereld keihard bezig om het klimaat van heden en verleden in kaart te brengen en naar de laatste inzichten voorspellingen te doen voor onze nabije toekomst.
Risicovolle toekomst
Dat de toekomst er naar die inzichten niet zo rooskleurig uitziet moet voor iedereen evident kunnen zijn. Het probleem is misschien wel dat we het ons gewoon niet voor kunnen stellen (of is het accepteren?) dat wij zo’n potentieel desastreuze invloed kunnen hebben op de toekomst van onze planeet (lees bijvoorbeeld: De zwarte zwaan, door Nassim Nicholas Taleb).
Het meest dramatisch is dat we drie jaar na het verschijnen van het IPCC rapport geen steek zijn opgeschoten, erger nog, we zijn achteruit gehold; klimaatverandering lijkt allang geen prioriteit meer en het vertrouwen in wetenschap en wetenschappers heeft een flinke knauw gekregen. Op de website van the Economist stond tekenend commentaar. Klimaatverandering, zo stelde de reageerder, is maar een theorie, niets meer niets minder. Quantum mechanica is ook maar een theorie, maar wel één die aan de basis staat van de werking van transistors en al onze elektronica. Klimaatverandering is inderdaad ook een theorie en ook eentje die is gebaseerd op onze huidige wetenschappelijke kennis. Waarom twijfelen we nu plotseling aan al die kennis en zijn we het geneigd aan de kant te schuiven? Blijkbaar durft een substantieel aantal van ons de weddenschap tussen onderbuikgevoel en de wetenschap wel aan. Ongelofelijk stoer voor de twijfelzaaiers als ze straks gelijk blijken te hebben. Triest is het voor de mensheid als de wetenschappelijke theorie straks tot feit wordt verklaard.
Dit stuk verscheen ook op de opiniepagina van de Volkskrantsite.
07.08.2010
10:32
Over het algemeen zijn Klimaat sceptici mensen met een hard hoofd waar slecht mee te praten valt. Vaak blijven ze koppig bij een bewering ook al staat het bewijs voor hun neus.
Zoals Mr. Andre van een paar posts hierboven.
Zoals véél mensen weten staat er in de bijbel al dat de mensen wisten dat de aarde rond was. Maar in de tijd van de katholieken is ongelofelijk veel informatie en kennis verloren gegaan om de mensen dom te houden.
“Jesaja 40:22a – Hij troont boven het rond der aarde”
Daarbij zijn de mensen in de top van de het bedrijfsleven Meestal erg hebberig en denken alleen maar aan geld, niet aan mensen of aan het klimaat of de natuur.
Er zal helaas niets maar dan ook niets veranderen.
20.07.2010
21:34
@Marc
Dat je er niet meer van hebt gehoord betekent niet dat het probleem niet meer bestaat. Ooit gekeken naar beelden van brons of gebouwen van bijvoorbeeld marmer en kalksteen die langzaam wegteren?
Zure regen ontstaat voornamelijk doordat we smerige brandstoffen zoals kool of olie verbranden. Als je niet eerst voorzorgsmaatregelen treft kan er, afhangende van de brandstof en oorsprong van de brandstof, veel zwaveldioxide bij vrij komen. Daarnaast is veeteelt waarbij ammoniak vrijkomt een boosdoener.
Zwaveldioxide vormt met water zwavelzuur en ammoniak salpeterzuur. De depositie van die stoffen zorgt voor de teloorgang van allerlei gebouwen. Maar leidt ook tot de verzuring van meren en land. Hoe zuurder hoe moeilijk het wordt voor allerlei gewassen of dieren om te overleven.
Sinds de jaren 90 is er veel gebeurd om de uitstoot van die stoffen te reduceren, denk aan de vermindering van ammoniak productie in de veeteelt en het op de markt komen van schonere brandstoffen.
Het gaat dus beter maar het probleem is niet verdwenen.
20.07.2010
17:53
Hadden we eind jaren 80 niet een hype met de ZURE REGEN er zou binnen een paar jaar geen boom en geen groene plant meer te vinden zijn ????
NOOIT MEER WAT VAN GEHOORD…..
EN ZO ZIJN ER NOG VEEEL MEER…
ANGST IS EEN HELE SLECHTE RAADGEVER ZEER ZEKER IN COMBINATIE MET REGERINGEN EN KLIMAATONDERZOEKERS EN COMMERCIELE INFORMANTEN ALS AL GORE ….
16.07.2010
00:18
Zo was honderden jaren geleden de theorie dat de aarde plat was ook tot feit verklaard en naderhand onjuist gebleken. Tot op heden wordt de opwarming van de aarde verklaard aan de hand van theorieën en niet aan de hand van feiten zoals in de wetenschap gangbaar zou moeten zijn.
De klimaatrapporten zijn gebaseerd op degelijk wetenschappelijk bewijs en niet zomaar een theorie zoals de theorie dat de aarde plat was. Die theorie was toentertijd al weerlegd, maar door de christelijke kerk in de ban gedaan.
De klimaatverandering is op basis van feiten die volgens de wetenschappelijke methode getoetst zijn. Ik begrijp werkelijk niet waarop jij baseert dat het alleen maar een theorie is.
11.07.2010
09:53
“Zo was honderden jaren geleden de theorie dat de aarde plat was ook tot feit verklaard en naderhand onjuist gebleken. Tot op heden wordt de opwarming van de aarde verklaard aan de hand van theorieën en niet aan de hand van feiten zoals in de wetenschap gangbaar zou moeten zijn.”
Nee? Ik dacht dat er toch wel redelijk wat feiten in de richting van een klimaatcrisis wijzen. En, waarom zo’n groot risico nemen? Better safe than sorry.
10.07.2010
01:51
Quote: Triest is het voor de mensheid als de wetenschappelijke theorie straks tot feit wordt verklaard.
Zo was honderden jaren geleden de theorie dat de aarde plat was ook tot feit verklaard en naderhand onjuist gebleken. Tot op heden wordt de opwarming van de aarde verklaard aan de hand van theorieën en niet aan de hand van feiten zoals in de wetenschap gangbaar zou moeten zijn.
10.07.2010
01:11
Het probleem wat er wordt geprojecteerd is dubbelzijdig en spreekt zich zelf telkens tegen. En daarom kan niemand het meer beredeneren met zijn verstand. Er worden oplossingen bedacht die alleen over geld gaan en niet over hoe we met het geprojecteerde probleem om moeten gaan en/of hoe we het gaan oplossen.
Je kunt het vergelijken met een prognose van een nog te spelen wedstrijd, dan kun je suggereren of de prognose wel op echte feiten is gebaseerd of is het natte vinger werk. Daar kan niemand ons een duidelijk antwoord opgeven, omdat in de toekomst nooit alles al is vast gelegd wat er daadwerkelijk gaat gebeuren.