aarde schaduw Marqt opende vorige week zijn derde filiaal. Het is geen supermarkt zoals alle andere, maar een nieuw soort marktplaats waar boeren uit de regio hun producten zelf verkopen. Marqt staat daarmee voor écht eten; oorspronkelijk, vers, en lekker, en met respect en bezieling gemaakt. Veel van de producten zijn biologisch geproduceerd, waarbij dus zoveel mogelijk rekening gehouden is met milieu, dier en mens. Diervriendelijk methoden en een ban op kunstmest zijn daarbij belangrijk, evenals het niet toepassen van genetische modificatie.

Toch hoeven de producten niet per se een EKO-keurmerk of ‘ik kies bewust’ logo te dragen. Als het maar lekker, gezond en duurzaam is, aldus directeur Quirijn Bolle. Opvallend, want ook genetisch gemodificeerde producten kunnen lekker, gezond en duurzaam zijn. Toch lijkt de Marqtplaats vooral een plek te zijn voor traditionele producten, en niet voor biotechnologische gewassen. Is de Marqt daarmee echt wel zo modern?

Genetisch gemodificeerde gewassen worden inmiddels op grote schaal geteeld. Het oudste voorbeeld is ‘gouden rijst’, dat eind jaren negentig werd ontwikkeld. Het is een rijstsoort met een extreem hoog provitamine-A gehalte, waarmee voor een gebrek aan vitamine A gecompenseerd kan worden. Gebrek aan vitamine A is een belangrijke oorzaak van blindheid, met name in ontwikkelingslanden. Vorige week baarden Amerikaanse onderzoekers opzien door in Nature Genetics te berichten over hun ‘gouden maïs’: een maïsvariant met een hoog provitamine-A gehalte, maar verkregen door traditionele veredeling. In 2012 zullen de eerste exemplaren beschikbaar zijn voor voedselproductie. Tegen die tijd zullen echter ook de zoete aardappel, de resistente soja, en de extra rode tomaat op grote schaal beschikbaar zijn.

De race tussen traditionele en genetisch gemodificeerde gewassen gaat dan echt beginnen; is de een beter, gezonder of duurzamer dan de ander? Pleuni betoogde al eerder dat de weerstand tegen gengewassen groter is dan nodig. Een belangrijk bezwaar tegen ‘gouden’producten is dat het niet duidelijk is wat eventuele neveneffecten op lange termijn zijn. Maar dat is het voor traditionele producten ook niet. Gengewassen zijn niet noodzakelijkerwijs minder gezond, minder lekker, of extra milieuvervuilend ten opzichte van traditionele gewassen. Sterker nog, ik denk dat duurzame productie beter realiseerbaar met behulp van biotechnologie; het gebruik van bestrijdingsmiddelen kan bijvoorbeeld sterk verminderd worden door gebruik van resistente rassen.

De eerste reacties op het Marqt-concept zijn over het algemeen positief. Marqt is lekker, vers en duurzaam, maar ook wel duur. Het weekmakende terug-naar-de-natuur gevoel bij het zien van het ‘biologisch’-keurmerk, is leuk, maar past beter bij een delicatessenzaak dan bij een supermarkt voor de dagelijkse boodschappen. Bij een moderne supermarkt horen moderne producten, en die zijn onvermijdelijk verbonden met moderne (bio-)technologie.  Nieuwe technologieën bieden ontelbare mogeljkheden voor lekker,  duurzaam én betaalbaar eten, en het wordt tijd dat we daarvan gebruik gaan maken.