Laatst vroeg een journalist van de universiteitskrant in München waarom het eigenlijk belangrijk is dat kinderen iets leren over evolutie. Ik denk dat er veel redenen zijn waarom evolutie belangrijk is. Hier is mijn top 3 (in willekeurige volgorde).
1. Om onszelf en onze plek in de wereld te begrijpen moeten we weten waar we vandaan komen. Wij zijn apen. Wij zijn zoogdieren. Als je maar ver genoeg terug gaat in de tijd, blijken wij verwant aan alle andere levende wezens op aarde zoals apen, vissen en zelfs bacteriën. Dat heeft gevolgen voor hoe wij onszelf zien en hoe we naar de rest van de wereld kijken.
2. De evolutietheorie heeft ervoor gezorgd dat god als “ontwerper” niet meer nodig is. En als god de natuur niet heeft gemaakt dan betekent dat ook dat de natuur niet persé “goed” is. Apen blijken bijvoorbeeld ook moorden te plegen of te verkrachten. Zonder evolutietheorie zou dit voorbeeld kunnen worden aangegrepen om te beweren dat moord en verkrachting natuurlijk is en daarmee “goed”. Nu weten we echter dat er geen ontwerp aan de natuur ten grondslag ligt. Evolutie heeft geen doel en maakt geen onderscheid tussen “goed” en “kwaad”. We kunnen daardoor de natuur niet meer gebruiken als moreel kompas. Dat apen moorden is geen argument om moord tussen mensen goed te keuren.
3. Ziekteverwekkers veranderen en worden resistent tegen medicijnen. Evolutie is bijvoorbeeld een probleem bij HIV, malaria en TBC. Als we daar wat tegen willen doen moeten we de evolutie van deze micro-organismen begrijpen.
SciencepaloozaTube?
Vorige week vroeg iemand me of we bij Sciencepalooza plannen hebben om met video’s te gaan werken: SciencepaloozaTube. Dat vind ik eigenlijk een supergoed idee. Bovendien wilde ik toch al een filmpje maken om mee te dingen naar een plek op TEDxAmsterdam. Dus hier is de pilot-aflevering van SciencepaloozaTube: Everyone should know about evolution. Klik er alsjeblieft even op zodat ik een kans maak om 20 november te kunnen spreken op TEDxAmsterdam.
De beelden zijn gemaakt door mijn zus met wie ik in Italië op vakantie ben. Ik sta in de mooie Boboli-tuinen in Florence. De volgende keer zal ik Nederlands praten. Dan past het beter bij Sciencepalooza.
Schrijf een reactie
Terry Vrijenhoek en Barbara Vreede
Favoriete stukken
10.05.2011
09:52
[...] from: Waarom evolutie belangrijk is | sciencepalooza [...]
06.11.2009
14:37
ik hoop dat je naar TED mag; je laat het ons vast wel weten als dat zo is.
05.11.2009
19:07
Ik heb het filmpje nog een keer opgenomen. Dit keer zonder bouwvakkers!
05.11.2009
18:41
@Yuri: dat is wel een interessant punt. Wat mij betreft bewijst evolutie trouwens niet dat god niet bestaat, alleen dat god ons/andere levende wezens niet ontworpen heeft.
Ik denk wel dat je gelijk hebt dat voor sommige mensen geloof in evolutie gelijk staat aan “alles mag”, maar ik ben het daar helemaal niet mee eens. Door evolutionair onderzoek weten we weliswaar waarom het logisch is dat mensen vreemd gaan, of beter voor eigen kinderen dan stiefkinderen zorgen etc, maar dat maakt het niet acceptabel. Ik denk wel dat deze redenering (evolutie = alles mag) een van de redenen is dat evolutiebiologie zo’n slechte naam heeft in sommige kringen.
Andere voorbeelden van veelgehoorde natuurlijk=goed, onnatuurlijk=slecht redenaties: homosexualiteit is onnatuurlijk dus slecht, kinderen kunnen het beste door hun moeder opgevoed worden want dat is natuurlijk, plantaardige geneesmiddelen zijn beter want natuurlijk, het is goed om vlees te eten, we zijn nu eenmaal omnivoren.
Ik weet ook dat er ooit een kleine rel was over een boek dat evolutiebiologen hadden geschreven over verkrachting in het dierenrijk. Er werd meteen vanuit gegaan dat de auteurs “voor” verkrachting pleitten!
05.11.2009
12:55
Pleuni,
Ik gun je jouw plek op de TEDxAmsterdam! Het onderwerp is zeker de moeite waard. Evolutie geeft inderdaad aan dat het niet gaat om ‘goed’ en ‘slecht’.
Wel kun je kun je stellen dat evolutie iets aanduidt over ‘voordelig’ en ‘nadelig’, of liever over ‘niet-nadelig’ en ‘nadelig’ ten opzichte van het individueel overleven en het overleven van de soort (jouw soort).
En daarvandaan kom je direct bij de vraag ‘voor wie dan?’. Als je het perspectief van de ene soort neemt (bijvoorbeeld de mens) krijg je een totaal ander beeld van ‘niet-nadelig’ en ‘wel-nadelig’, dan als je het perspectief van een HIV-virusdeeltje of een malaria-bacterie neemt….
Wij mensen nemen automatisch het menselijk perspectief als het eerste (en vaak ook het enige). Logisch, wij zijn immers ook bezig met overleven! In jouw artikel zie ik dat ook terugkomen.
Echter: als je je niet realiseert dat er nog andere gezichtspunten zijn, kán het zijn dat je denkbeelden enige scheefgroei gaan krijgen. Daar zien we heden ten dage de nodige voorbeelden van met een religieuze, politieke, economische en medische context. Daar moeten we dus op bedacht zijn (denk ik althans).
In dat kader vind ik het belangrijk dat kennis over evolutie verbreid wordt. Het is een interpretatie van de begrippen ‘niet-nadelig’ en ‘wel-nadelig’ in combinatie met de context (het gezichtspunt, de vraag ‘voor wie?’). Dat leidt tot een beter begrip voor het gezichtspunt van de anderen, en daarmee tot harmonie.
05.11.2009
00:58
Pleuni, over je tweede reden. Het is toch juist vaak andersom gebracht in de geschiedenis? Volgens mij is de natuur in veel religies helemaal niet per se goed. Mensen zijn geen dieren en dus onderscheiden we ons op gedrag.
Wij hebben wel moreel besef en hierbij horend gedrag (niet moorden, promiscue zijn, etc). In dat licht zou het tweede argument juist betekenen dat we dat dan allemaal wel mogen doen. Zeg maar, het wegvallen van geloof als moreel kompas.
04.11.2009
22:27
Grappig stuk, pleuni!
het is van start- sciencepaloozaTube!
Trouwens moet ik er altijd erg om grinniken- als ik mijn kind met een hond vergelijk omdat hij achter me aan kruipt, of ik een mens=aap opmerking plaats, wordt ik regelmatig zeer verontwaard aangekeken. Hoe kun je zoiets zeggen, lees ik dan uit de ogen van de anderen…
Ik zal hardnekkig (en met plezier) doorgaan, ook al vind ik dat een ieder het recht op zijn eigen mening heeft.
04.11.2009
22:21
De Paleo van Evolutie!