Minister Klink heeft een probleem. De ziektekosten rijzen de pan uit en hij moet met een plan komen ze te beteugelen. Zijn nieuwste idee is om artsen te verplichten de goedkoopste versie van een medicijn aan patiënten voor te schrijven. Waarom dit een dom idee is wordt verderop duidelijk. Maar eerst wil ik de minister een veel beter idee aan de hand doen.
Alternatieve geneeswijzen, daar valt voor de minister groot geld mee te verdienen. Er is weinig regelgeving, dus weinig rompslomp. De alternatieve geneeskunde hoeft in tegenstelling tot de reguliere geneeskunde niet onder strikte voorwaarden te werken en wetenschappelijk bewijs is niet nodig.
Populariteit
Alternatieve behandel- en geneeswijzen zijn bovendien populairder dan ooit. Omdat veel behandelingen door de verzekering kunnen worden vergoed en heel wat ‘echte’ artsen (meer dan 400 in Nederland) naast hun reguliere praktijk een lucratieve handel in deze alternatieve wereld hebben, geniet het zelfs een zekere mate van aanzien. En het belangrijkste van alles: het werkt!
Acupunctuur
Twee weken geleden werd een studie gepubliceerd naar de effecten van acupunctuur (de alternatieve behandeling met het hoogste aanzien) op pijn in de onderrug. Meer dan 600 patiënten werden in vier behandelingsgroepen verdeeld. Alle groepen kregen een standaard behandeling van pijnstillers en fysiotherapie. Groep 1 kreeg verder geen behandeling terwijl de andere drie groepen een bepaalde vorm van ‘acupunctuur’ kregen bovenop de standaard therapie. Groep 2 kreeg een klassieke vorm van acupunctuur waarbij met veel ernst de ‘staat’ van de patiënt wordt bepaald en de naalden op plekken worden gezet die specifiek zijn voor de patiënt. Groep 3 kreeg een gestandaardiseerde acupunctuur behandeling waarbij de naalden bij alle patiënten op dezelfde plek werden geplaatst. Groep 4 tot slot kreeg een placebo acupunctuur behandeling waarbij met tandenstokers op dezelfde gestandaardiseerde plekken werd geprikt. De tandenstokers werden, in tegenstelling tot de acupunctuurnaalden, niet door de huid heen geprikt. Er werd bij de patiënten in groep 4 dus een acupunctuur behandeling gesimuleerd; een placebo behandeling.
Uitslag
De resultaten van de studie wezen uit dat de mensen uit de groepen 2 en 3 minder last hadden van de onderrug dan de mensen uit groep 1. Acupunctuur werkt! Wacht nog even, want nu komt het belangrijkste: de mensen in groep 4, die een nep acupunctuurbehandeling met tandenstokers hadden ondergaan, voelden zich namelijk net zo goed als de mensen uit groep 2 en 3. De conclusie van de studie is dus: acupunctuur is totale onzin maar het werkt wel fantastisch als placebo.
Placebo
Er zijn talloze andere studies te vinden die door de jaren heen de kracht van het placebo hebben laten zien. Een van mijn favorieten is een studie van een onderzoeksgroep van het Massachusetts Institute of Technology in Cambridge in de VS. Zij lieten vorig jaar zien dat een dure pil een veel effectiever placebo-effect geeft dan een goedkope pil. Daarop voortbordurend concludeerden ze dat de effectiviteit van een behandeling voor een gedeelte afhangt van de verwachting die door de arts wordt gewekt: mooie hoopvolle verwachtingen geven gezondere mensen.
Placebo instituut
Deze en voorgaande regeringen hebben helemaal geen zin om de alternatieve geneeskunde aan strengere regelgeving te onderwerpen. Dus dan moet het maar over een heel andere boeg: “Minister Klink, omhels die wereld van wierook, hoop en kwakzalverij. Richt het Rijks Instituut voor Placebostudies (RIP) op en ga zelf de alternatieve middeltjes vermarkten.” Dat er dan af en toe eens iets mis gaat en dat iemand een ‘Jomandaatje’ uithaalt dat nemen we gewoon op de koop toe, dat doen we nu immers ook. Nu u toch bezig bent nog een laatste tip. Het gaat allemaal om perceptie, dus niet meer tegen het volk zeggen van die goedkope pillen, het zijn de dure die veel beter werken.
Dit stuk verscheen ook op de Opinie pagina van de Volkskrantsite
Schrijf een reactie
Joël van der Weele
Favoriete stukken
25.11.2009
18:40
@itahisa
Je doet hetzelfde als Jelle, je overtreed een basale wetenschappelijke regel. Als je een theorie test dan kijk je of de uitslag wel of niet past bij de verwachtingen. Als die uitslag niet past bij je verwachtingen dan bedenk je een nieuwe theorie en ga je die testen. Je mag niet zomaar je verwachtingen ad-hoc verklaren met een theorie die toevallig past, want die theorie heb je niet getest.
Dus ik vind het allemaal prima wat je voorstelt maar dan moet dat experiment worden gedaan. Er moet dus een opzet worden bedacht om jouw theorie te testen, als die aangeeft dat jij gelijk hebt, vind ik het prima. Maar zolang dat niet wordt gedaan blijft het gis werk.
24.11.2009
13:58
@Tim
Ik denk dat Jelle wel degelijk een punt heeft, want shaitsu wordt ook aan de oppervlakte van het lichaam gedaan en hierbij worden dezelfde punten gebruikt als bij acupunctuur. En in de acupunctuur is acupressuur bekend (dus massage/druk op de acupunctuurpunten en geen naalden). De punten zijn dus door de tandenstokers gestimuleerd, waardoor de rugklachten zijn afgenomen.
Het grappige is vooral dat er wordt gezegd ‘Als de resultaten niet passen bij de verwachtingen passen we gewoon de verwachtingen aan’. Dit geldt nu ook andersom: je verwacht dat de acupunctuur met tandenstokers niet werkt. Het werkt wel, dus maken we van de verwachting dat het een placebo effect is…
Ik begrijp het wel, het is eng om je eigen diepgewortelde standpunten en visies los te laten en open te staan voor zaken die misschien minder tastbaar zijn en minder passen in je eigen kader. Maar vergeet niet dat dat kader een product is van opvoeding en invloeden uit de omgeving waarin je leeft. Dat is bij ieder zo. Wees je daarvan bewust en kijk eens verder dan je eigen straatje.
13.06.2009
22:39
@Jelle
Mooie manier van redeneren. Als de resultaten niet passen bij de verwachtingen passen we gewoon de verwachtingen aan.
Acupunctuur zou juist moeten werken omdat naalden door de huid heen worden geprikt en daar tot een minuut of 15 worden achter gelaten. Die naalden zouden daardoor de ‘energiebanen’ beïnvloeden die zogenaamd door het lichaam lopen.
Dit onderzoek laat zien dat het allemaal ongefundeerde nonsens is. Er is wel degelijk een effect van acupunctuur maar dit berust op het ‘suikerklontje effect’. Oftewel acupunctuur is een placebo.
03.06.2009
11:18
Het onderzoek met de tandenstokers werd uitgevoerd op acupunctuurpunten, niet willekeurig dus. Het enige dat bewezen is, is dat acupunctuur niet invasief hoeft te worden toegepast, maar ook aan de oppervlakte. Géén placebobehandeling dus.
02.06.2009
11:08
My 2 cents,
Kijkend naar verschijnselen die wij (als ‘ontwikkelde’ en ‘beschaafde’ samenleving) bij ‘primitieve volken’ tegenkomen als medicijnmannen en voodoo en zo, kun je de conclusie trekken dat het ‘geloof in de verwachting’ een belangrijke rol speelt in het uitkomen van die verwachting. Met name als er een sterke vertrouwensband is tussen de arts/behandelaar en de patient.
Dat wij (als ontwikkelde etc.) ons eigen ‘geloof’ hebben in de werking van bepaalde stoffen (de medicijnen) en het verschijnsel dat placebo’s vaak eenzelfde effect hebben is volgens mij een bevestiging van het verschijnsel dat wij zeker net zo primitief zijn als die volken. Vaak wordt het medicijn zelfs meer vertrouwd dan de persoon die het voorschrijft.
Overigens, Kidmort: goedkope placebo’s zullen minder goed werken (hoe duurder, hoe beter), dus goedkoper zal de gezondheidszorg niet worden. Mensen (met name die bij de medische stand aankloppen) willen graag échte aandacht. Daarmee bouwen ze een vertrouwensband op met de arts/behandelaar. Als dat wordt ingelost, zal
de geschetste verwachting een grotere hebben om ook realiteit te worden.
Nog iets: als een patiënt weet dat hij een placebo krijgt, is het effect daarvan nihil (het vertrouwen erin is weg…)
(Hmmm, ik zie hier plotseling een koppeling met de recessie: het vertrouwen in de banken…)
30.05.2009
17:54
@Tim van Opijnen
“De conclusie van de studie is dus: acupunctuur is totale onzin maar het werkt wel fantastisch als placebo.”
Deze conclusie is op grond van deze trial volledig terecht.
De suggestie: ‘Minister Klink, omhels die wereld van wierook, hoop en kwakzalverij. Richt het Rijks Instituut voor Placebostudies (RIP)* op en ga zelf de alternatieve middeltjes vermarkten.’ is mij uit het hart gegrepen.
Er blijft dan ook nog ruim geld over om de de premies van de aanvullende verzekeringen te verlagen!
*RIP, toepasselijke afkorting…