De Fed, de Amerikaanse centrale bank, maakt geld. Dat verandert natuurlijk in principe niet veel- als er meer geld is, wordt het gewoon minder waard. Maar een artikel in het wetenschappelijke blad PNAS van volgende week (gratis abstract) suggereert dat het echt zo makkelijk is als het klinkt: druk wat geld bij en je maakt mensen gelukkiger. Zelfs als de prijzen net zo hard meestijgen als hun ‘bijgedrukte’ inkomen.
Als je vraagt wat iemand liever heeft, (1) een beetje opslag zonder inflatie of (2) veel opslag met inflatie, kiezen de meesten voor optie 2, zelfs als ze met de eerste optie meer flatscreens zouden kunnen kopen. Economen noemen dat de geld-illusie. De ene helft van de economen gelooft er niet in, omdat mensen toch rationeel zijn; de andere helft verklaart er allerlei fenomenen mee, zoals de ‘bubble’ in de huizenmarkt.
Nu hebben Duitse neuroeconomen aangetoond dat de geld-illusie ‘echt bestaat’, nou ja, dat het fenomeen in de hersenen aanwijsbaar is. Ze lieten proefpersonen in een scanner punten verdienen met onnozele testjes. Sommige proefpersonen konden daarmee 50% meer verdienen dan anderen. De punten konden ingeruild worden tegen spullen uit catalogi: inderdaad, een goedkope en een dure. Het aanbod was dus precies hetzelfde, alleen in het ene geval 50% duurder. Dat wisten de proefpersonen ook zelf. Ze begrepen dat er geen verschil was. Toch waren de beloningscentra in de hersenen van mensen in de ‘dure’ categorie veel actiever, wat aangeeft dat die hoge bedragen echt ‘lekkerder’ voelden, ookal waren ze precies evenveel waard.
Laat die inflatie maar komen.
27.03.2009
16:47
Testbaar! roept de experimentator in mij. Als mensen echt getallen interpreteren in hun locale geldeenheid, zou er een verschil moeten zijn tussen Jacques’ tevredenheid en die van een willekeurige Zimbabwaan met dezelfde wekkerradio. Maar inderdaad wordt het Teuro-effect ook deels door de geldillusie verklaard: Duitsers denken dat sinds 2002 de inflatie ongeveer 9 procent was, terwijl het maar 2 procent was. http://knowledge.insead.edu/contents/Wertenbroch.cfm
27.03.2009
14:25
Als ik het allemaal goed begrijp dan zijn er door de komst van de Euro waarschijnlijk een hoop mensen ongelukkig geworden. Zeker de mensen die plotsklaps geen miljonair meer bleken te zijn.
Ik begrijp nu ook waarom mijn wekkerradio een vermogen heeft van 3000 mWatt en niet 3 Watt.
26.03.2009
22:23
hoi eva,
komt dat misschien omdat we onbewust toch alles naar Euros (of Dollars, afhankelijk van waar we wonen) omrekenen?
ik bedoel: als je met t spelletje 3 punten wint, en ik woon in Europa en ik denk onbewust aan Euros, dan vind ik 3 niet zo interessant. 300 punten vind ik wel interessant. (misschien reageren voetbalfanaten anders: 3 punten is in de bundesliga heel wat waard)
ik denk trouwens dat allerlei bonus systemen t al gebruiken: bonus punten bij de Albert Heijn of de Deutsche Bahn etc gaan altijd per honderd of zo. ik verwacht dat dat zo is om ons het gevoel te geven dat het veel is: 400 bonuspunten gratis als u zich nu aanmeldt! klinkt toch interessanter dan 4 bonuspunten gratis!