schonere noordzee, minder kanker bij vissenMijn goudvissen werden vroeger altijd blind, maar kennelijk hadden ze ook kanker kunnen krijgen. Ik wist wel dat naast mensen, ook honden, katten en ratten, kanker kunnen krijgen, maar vissen, dat is nieuw. Een collega van mij doet al ruim twintig jaar onderzoek aan kanker bij vissen in de Noordzee (zie hier en zie hier) en afgelopen weekend stonden de resultaten van een lange termijn studie in de wetenschapsbijlage van de Volkskrant.

Leverkanker bij vissen wordt voornamelijk veroorzaakt door zogenaamde PAK‘s en andere giftige stoffen zoals PCB‘s. PAK’s, ofwel polycyclische aromatische koolwaterstoffen, zijn kankerverwekkend en ontstaan voornamelijk bij onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen (of andere zaken die je onvolledig wilt verbranden, zoals een sigaret). PCB’s, polychloorbifenylen zaten vroeger bijvoorbeeld in verf of koelvloeistof, maar zijn sinds 1985 in Nederland verboden. Desondanks kunnen deze slecht afbreekbare stoffen nog steeds vrijkomen uit transformatoren en in zee lekken. Beide stoffen komen dus in het mariene milieu terecht en slaan daar neer op de bodem. Vervolgens belanden deze gifitige stoffen dan in organismen die op de bodem leven, zoals in bepaalde vissoorten. Daarnaast verspreiden de stoffen zich door de hele voedselketen. Ze komen bijvoorbeeld ook terecht in vogels die de vissen eten.

En nu het goede nieuws; sinds de negentiger jaren  is het aantal vissen met kanker drastisch gedaald. Terwijl in 1985 nog bijna de helft van de oudere botten leverkanker had, is dat nu nog maar een kleine twee procent. Dit komt doordat de Noordzee een stuk schoner is geworden. De overheid heeft de verbranding van fossiele brandstoffen teruggedrongen en het storten van chemisch afval aan banden gelegd, en nu is de concentratie aan PAK’s en PCB’s in het sediment flink afgenomen ten opzichte van twintig jaar geleden. Bodem schoner, vis schoner en wat mij betreft nu op weg naar een meer duurzame visserij!