Tegen malaria helpt een muskietennet en tegen HIV een condoom. Eigenlijk is het zo makkelijk! Maar het blijkt moeilijk om mensen (mannen vooral) ervan te overtuigen condooms te gebruiken. Het resultaat is bekend: meer dan 30 miljoen mensen in de wereld zijn met HIV geïnfecteerd. De meesten daarvan vrouwen. Het is eigenlijk oneerlijk. Mannen hebben geen zin om condooms te gebruiken en vrouwen betalen de prijs. Een alternatief voor condooms zouden Anti-HIV gels kunnen zijn. Deze gels worden door vrouwen in de vagina ingebracht en kunnen haar tegen een infectie met HIV beschermen. Een recent artikel (in PNAS, het tijdschrift van de Amerikaanse Academie der Wetenschappen) voorspelt dat anti-HIV gels weliswaar veel HIV infecties kunnen voorkomen, maar dat dat samen gaat met nog meer oneerlijkheid. Als vrouwen de gels gebruiken profiteren vooral de mannen!
Gels met anti-retrovirale middelen (anti-HIV gels) zijn nog niet op de markt maar worden in verschillende landen getest. Het voordeel ten opzichte van condooms is dat vrouwen zichzelf kunnen beschermen zonder dat de mannelijke partner het hoeft te weten. Het zou ideaal zijn voor prostituees. Eén keer per dag moeten ze de gel gebruiken om de hele dag beschermd te zijn – dat is zeker makkelijker dan iedere klant ervan te overtuigen dat hij een condoom moet gebruiken. Onderzoekers uit de VS, Canada en Australië hebben nu met een wiskundig model geprobeerd te berekenen wat het effect is van deze gels op het aantal HIV infecties.
Het effect van de gels op het aantal infecties blijkt goed. Ook als de gel maar in de helft van de gevallen werkt (infectie voorkomt), dan worden per jaar veel HIV infecties voorkomen. Verassend resultaat is echer dat alhoewel de gels voor vrouwen bedoeld zijn vooral de mannen profiteren van de gels. Jammergenoeg laat het artikel niet duidelijk zien waaraan dat ligt. Maar laten we even ervan uitgaan dat het klopt, dan zullen de gels meer mannenlevens dan vrouwenlevens redden. Is dat erg? Ik denk het niet. Ieder gered mensenleven is er een. Het is wel belangrijk dat de vrouwen die de gels zouden moeten gaan gebruiken er zelf wat aan hebben. Anders is het met de motivatie om de gels te gebruiken natuurlijk snel voorbij. De auteurs van het artikel gaan ervan uit dat een vrouw die de gel iedere dag gebruikt, een goede kans heeft niet besmet te raken met HIV. En dat is natuurlijk precies waar het om gaat: door deze gels hebben straks de vrouwen hun lot in eigen handen! Laten we hopen dat de gels snel op de markt komen.
Schrijf een reactie
Terry Vrijenhoek en Barbara Vreede
Favoriete stukken
16.08.2008
19:26
Dit is het zoveelste voorbeeld dat laat zien dat microbicide gels een donkere toekomst te wachten staat. Alhoewel de auteurs van het PNAS artikel schrijven dat deze gels wel degelijk voordelig kunnen zijn is dit op niets anders dan op theorie en hun bijgaande wiskundige modellen gebaseerd. Experimenteel bewijs is voor een groot gedeelte afwezig. Er worden inderdaad testen in het ‘veld’ gedaan met echte mensen maar vooralsnog zijn de resultaten zeer slecht. De eerste echte test met een gel (Ushercell) vorig jaar liep zelfs op een groot drama uit. Vrouwen die de gel gebruikten bleken niet beschermd maar liepen zelfs een grotere kans om besmet te raken!
Aan het begin van het jaar zijn de resultaten van weer een gel bekend geworden (Carraguard), er ging geloof ik een zucht van verlichting door het veld toen bleek dat gebruikers geen grotere kans maakten om geinfecteerd te raken. Maar verder hielp de gel ook niet om infectie te voorkomen.
Er komt nu af en toe wat hoopvolle data naar buiten dat er misschien toch gels zijn die zouden kunnen werken maar dit zijn vooraslnog experimenten bij apen. Daarnaast is er op dit moment geen enkele grote pharmaceut die in gels wil investeren. Ze zien de bui al hangen; grote schadeclaims omdat gebruikers juist geinfecteerd raakten in plaats van beschermd waren. Nagoed, om een lang verhaal kort te maken, microbicide gels lijken zeker op de korte termijn geen levensvatbaar middel tegen HIV te zijn.